تکنولوژی شارژ سریع مدت زمان فرآیند شارژ باتری را کاهش میدهد. شما میتوانید با استفاده از این فناوری، باتری گوشی یا تبلت خود را در مدت زمان کمتری شارژ کنید. با این حال، ادعاهای متعددی مبنی بر تاثیر منفی تکتولوژی شارژ سریع بر عمر باتری مطرح شده است. آیا این موضوع واقعا حقیقت دارد؟ اگر این طور است، چرا همه سازندگان گوشی از این تکنولوژی حمایت میکنند؟ واضح است که پاسخ به این سوال با یک بله یا خیر ساده ممکن نیست. برای همین، امروز میخواهیم در برتر دیجیتال در رابطه با این موضوع صحبت کنیم.
تکنولوژی شارژ سریع یا فست شارژ
گزارشهای مختلفی در مورد تاثیر مخرب تکنولوژی فست شارژ بر عمر باتری منتشر شده است. اگر بخواهیم صادقانه بگوییم، گفتهها چندان هم نامربوط نیستند.
واقعیت این است که شارژ ۳۰، ۶۵ یا حتی ۱۰۰ وات، فشار بیشتری را به باتری وارد میکند. اما به نظر شما، آیا این موضوع به اندازهای قابل توجه است که به طور کل تکنولوژی شارژ سریع را کنار بگذاریم؟ برای پاسخ به این سوال بهتر است، نگاهی به اطلاعات پایهای در مورد الکترونها و پروتونها بیندازیم.
چگونه باتریها دوباره کار میکنند؟
تقریباً همه گوشیهای هوشمند امروزی از باتری لیتیوم یونی استفاده میکنند. معمولا اول هر صبح، باتری گوشیها 100 درصد پر میشوند و در طول روز برحسب میزان استفاده خالی میشوند. نکته مورد توجه این است که هر کدام از فرآیندهای “پُر و خالی شدن باتری” نشان دهنده حرکت ذرات لیتیوم یونی با بار منفی است.
وقتی باتری خالی میشود، لیتیوم یونها از الکترودهای منفی به سمت مثبت حرکت میکنند و در این فرآیند، الکترونها آزاد میشوند. سپس این الکترونها توسط مدار الکتریکی به سمت الکترودهای مثبت بازگردانده میشوند. این دقیقاً همان چیزی است که برای راهاندازی دستگاههای الکترونیکی به کار میرود.
در زمان شارژ باتری چه اتفاقی میافتد؟
برای صحبت در خصوص شارژ سریع، ابتدا باید بدانیم در زمان شارژ باتری چه اتفاقی میافتد. در حین فرآیند شارژ باتری، دوباره اتمهای لیتیومی جای الکترونها را میگیرند. برای اینکه این اتفاق رخ دهد، اتمهای لیتیومی از الکترودهای مثبت به سمت الکترودهای منفی حرکت میکنند و بار دیگر توسط یک مدار الکتریکی با بار منفی شارژ میشوند. به همین منظور، اتمها در فرآیندی به نام اینترکالیشن، میان مولکولهای گرافیت جایگیری میشوند. لازم به ذکر است که این فرآیند با رسیدن به ولتاژ مطلوب یا حداکثر، این روند متوقف شده و باتری دوباره پُر میشود.
باتریهای لیتیوم یونی به کار رفته در همه گوشیهای هوشمند در پروسه شارژ مجدد، نوعی مکانیسم محافظتی دارند. اگرچه باتریهای لیتیوم یونی در مقایسه با باتریهای قدیمیتر نیکل – کادیومی، حساستر هستند، اما چگالی انرژی بیشتری دارند. نکته دیگر اینکه، کاربران دیگر نیازی نیست که نگران تأثیر منفی باتریها بر حافظه دستگاه باشند.
شاید بزرگترین نقطه ضعف باتریهای لیتیوم یونی امروزی این است که اجزا سازنده به مرور زمان اکسید میشوند و در نتیجه از عمر باتری میکاهند.
چرا ظرفیت باتری گوشی به مرور زمان کمتر میشود؟
اگر شما یک گوشی آیفون ۱۲ پرو مکس را فقط به جهت سرمایهگذاری خریداری و به مدت 5 سال در کشو نگهداری کنید. در هنگام فروش، پاسخ تندی را از خریدار دریافت میکنید. چون حتی اگر از گوشی استفاده نکنید، ظرفیت باتریهای لیتیوم یونی پس از شارژ اول به طور پیوسته کاهش پیدا میکند.
کاهش ظرفیت باتری ناشی از فرایندهای تجزیه شیمیایی است که به الکترولیت و همچنین آند و کاتد باتری آسیب میرساند. بالطبع، شما نمیتوانید کار زیادی را در رابطه با این افت ظرفیت انجام دهید. اما میتوانید کمی به درجه حرارت تلفن خود توجه کنید.
موضوع دیگر چرخه عمر است. این واژه اصطلاحی جالب برای تعریف از دست دادن ظرفیت پس از هر بار پُر و خالی شدن باتری است. این فرآیندها نهتنها تأثیر منفی روی فرآیندهای شیمیایی دارند، بلکه به مواد استفاده شده در اطراف باتری نیز آسیب میزنند. در اینجا شما میتوانید با کمی دقت باتریهای خود را سالم نگه دارید.
شارژ باتری در محدوده کمتر از ۱۰ درصد و میان ۹۰ تا ۱۰۰ درصد از اهمیت ویژهای برخوردار است. این همان نکتهای است که شما باید به آن توجه کنید. شما باید گوشی خود را فقط در این محدوده شارژ کنید. وقتی میزان شارژ باتری کمتر از ۱۰ درصد است به شارژر بزنید و زمانی که به محدوده ۹۰ تا ۱۰۰ درصد رسید، آن را از شارژر جدا کنید. سطح جریان شارژ نیز اهمیت زیادی دارد که در نهایت ما را به موضوع شارژ سریع میرساند.
شارژ سریع؛ مزایا و معایب
با وجودی که در سالهای اخیر، فناوریهای مختلف فست شارژ ابداع شدهاند، ولی همه آنها از یک اصل پیروی میکنند. در این اصل مشترک به جای اینکه انرژی برق به طور مداوم و طی مدت مثلاً سه ساعت به باتری برسد، فرآیند شارژ در چندین مرحله انجام میشود. وقتی باتری خالی است، در مدت زمان بسیار کمی انرژی تامین میشود. مابقی فرآیند کمی متعادلتر است تا اینکه هم دمای باتری و فشار وارد شده به مواد سازنده تا حد امکان کم باشد. با این اوصاف، شما باید به میزان فشار وارده به اجزای شیمیایی و مکانیکی باتری توجه کنید.
دمای مناسب برای باتریهای لیتیوم یونی
همه باتریهای لیتیوم یونی نسبت به گرما حساس هستند. طبق مطالعهای که در سال ۲۰۱۸ انجام شد، محققان به این نتیجه رسیدند که محدوده دمای مطلوب برای باتری های لیتیوم یونی با چگالی انرژی بالا بین 15 تا 35 درجه است. بیشتر تلفنهای هوشمند مدرن دارای سنسورهای دمایی هستند. این سنسورها در صورت مشاهده افزایش غیر عادی دما، شارژ سریع را متوقف میکنند.
“اوپو” یکی از بزرگترین شرکتهای سردمدار تکنولوژی فست شارژ است. این شرکت به تازگی در مطالعهای گزارش داد که فناوری ۱۲۵ واتی و SuperVOOC تنها در شرایطی کار میکند که دمای باتری زیر ۴۰ درجه سانتیگراد باشد.
اوپو در این گزارش همچنین تضمین میکند که باتریهای اینچنینی پس از ۸۰۰ دوره شارژ، تنها ۲۰ درصد از ظرفیت خود را از دست میدهند. بر این اساس، یک باتری ۵۰۰۰ میلیآمپری پس از حدود دو سال و نیم استفاده، ۴۰۰۰ میلیآمپر ظرفیت خواهد داشت.
با نگاه به چرخه عمر باتری، موضوع دیگر این است که باتری برای مدت کوتاهی با ولتاژ نسبتاً زیادی روبهرو میشود. به گفته یکی از مهندسان iFixit، این مسئله برای باتری لیتیوم یونی نگران کننده نیست. وقتی یک باتری اینچنینی خالی است، انرژی زیادی را جذب میکند. او کل کار را با یک اسفنج مقایسه میکند. اسفنج خشک، آب زیادی جذب میکند، ولی وقتی مرطوب است،این اتفاق نمیافتد.
به این ترتیب، شما باید پس از اولین شارژ، کمکم انرژی گوشی خود را کامل خالی کنید. در این حالت، تکنولوژی شارژ سریع به صورت مداوم انجام خواهد شد و تنها در زمانی این اتفاق رخ خواهد داد که مقدار زیادی از انرژی باتری خارج شده باشد.
شارژ سریع مشکلی ایجاد نمیکند
فست شارژ در گوشیهای هوشمند نمونه خوبی از یک فرآیند متوازن است. از یک سو باید مدت زمان شارژ باتری را به راحتی کم کند و از سوی دیگر این کار را باید به شکلی انجام دهد که در طولانی مدت به گوشی آسیب وارد نشود.
اگرچه بسیاری از سازندگان گوشی با استفاده از تکنولوژیهای هوشمندانه و یا ترفندهایی مانند تقسیم باتری از رخداد صدمات جلوگیری میکنند. اما گاهی همچنان عامدانه نکاتی که به افزایش طول عمر باتری کمک میکند، نادیده میگیرند.
با وجود همه ترفندها، هنگام استفاده از جریانهای بالاتر، فشار وارد شده روی اجزا باتری بیشتر است. چون حتی اگر ولتاژ در هنگام افزایش دما کم شود، ولی مدار و سایر اجزای سازنده باتری هم عمر مفیدی دارند که روزی به پایان خواهد رسید.
با این حال، دو تن از متخصصان iFixit و یک متخصص از مؤسسه Kaputt.de در آلمان، این مشکلات را دلیل قانعکنندهای برای کنار گذاشتن تکنولوژی فست شارژ نمیدانند. به گفته آنها «به طور کلی، شارژ سریع تأثیر منفی زیادی بر عمر دو ساله و معمول باتریهای لیتیوم یونی نمیگذارد. احتمالا پس از دو سال، شاهد کاهش بیشتر انرژی باتری خواهید بود.»
نتیجهگیری: زیاد نگران نباشید!
ما باید به این سوال که آیا استفاده از فست شارژ روی باتری و اجزای سازنده آن فشار بیشتری وارد میکند، پاسخ مثبت بدهیم. با این حال، هنوز جای سوال دارد که آیا تأثیر منفی این تکنولوژی آنقدر زیاد است که بتواند نگرانیهایی در مورد فرسودگی باتری (حتی در مواقعی که استفاده نمیشود) به وجود آورد؟
به طور کلی هدف از خرید گوشی این است که پس از صرف هزینه مشخص برای آن حداکثر استفاده را از دستگاه داشته باشید.
اگر یک گوشی دارای تکنولوژی شارژ سریع را انتخاب کنید، از نظر تئوریک، به دلیل اینکه گوشی خود را کمتر به شارژر متصل خواهید کرد، از قابلیتهای تلفن همراه خود بهتر و بیشتر استفاده خواهید کرد. اگر هم گزینه مربوط به شارژ سریع را از قسمت تنظیمات گوشی خاموش کنید، احتمالاً دو یا سه سال بیشتر، از اتصال زیاد گوشی خود به شارژر بینیاز خواهید بود. در نهایت انتخاب با شماست!
شما چه فکر میکنید؟ آیا از تکنولوژی شارژ سریع استفاده میکنید؟ آیا این فناوری تأثیر منفی بر عمر باتری میگذارد؟ نظر خود را با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید.
منبع: nextpit.com