آیا فست شارژ یا شارژ سریع بر عمر باتری تأثیر منفی می‌گذارد؟
فناوری فست شارژ یا همان شارژ سریع تولید شده تا حالا حالاها در دنیای تکنولوژی حضور داشته باشد و در واقع یک ویژگی است که کارها را بسیار راحت کرده است. با این حال، تا کنون ادعاهایی مبنی بر تأثیرات معکوس و مضرات این فناوری بر دوام باتری مطرح شده است. اما آیا این ادعاها درست هستند؟. و اگر واقعاً این‌گونه است، چرا همه شرکت‌های سازنده تلفن همراه مدام دارند از آن استفاده و حتی آن را تبلیغ می‌کنند؟. امروز در برتر دیجیتال می‌خواهیم با شما در مورد مضرات و مشکلات فست شارژ یا شارژ سریع صحبت کنیم و آن‌طور که به نظر می‌رسد پاسخ به این سؤال زیاد هم ساده نیست. پس با ما همراه باشید تا در این مورد اطلاعات بیشتری کسب کنید.
بارها و بارها مقالات مختلفی در مورد مضرات شارژ سریع و تأثیر مخرب آن بر دوام باتری منتشر شده و راستش را بگوییم که ادعاهای مطرح شده چندان هم نامربوط نیستند. واقعیت آن است که شارژ کردن با توان ۳۰، ۶۵ و یا حتی ۱۰۰ واتی انرژی زیادی به باتری تحمیل می‌کند که البته تا حدودی هم منطقی است. اما آیا این قضیه صحت دارد و آیا بار منتقل شده آن‌قدر زیاد است که نباید همیشه از این نوع شارژرها و تکنولوژی شارژ سریع استفاده کنید؟.
برای اینکه پاسخ این سؤال‌ها را بدهیم، بد نیست نگاهی به اطلاعات پایه‌ای در مورد الکترون‌ها و پروتون‌ها بیندازیم؛ اطلاعاتی که احتمالاً همه ما در دوران راهنمایی یا دبیرستان در مورد آنها مطالعه کرده‌ایم.
باتری‌ها چگونه کار می‌کنند؟
تقریباً همه گوشی‌های هوشمند امروزی از باتری لیتیوم یونی استفاده می‌کنند. معمولاً وقتی صبح‌ها از خواب بیدار می‌شوید، انرژی باتری موبایل‌تان کامل پر شده و ۱۰۰ درصد می‌باشد و همین‌طور که در طول روز با آن کار می‌کنید، انرژی آن تهلیل می‌رود و در بسیاری از مواقع کامل خالی می‌شود. چیزی که در اینجا باید متوجهش شوید آن است که هر دو فرآیند “شارژ شدن” و “خالی شدن انرژی باتری”، نشان‌دهنده حرکات ذرات لیتیوم یونی شارژ شده با بار منفی هستند.
زمانی که انرژی باتری خالی می‌شود، لیتیوم یون‌ها از الکترودهای منفی به سمت الکترودهای مثبت حرکت می‌کنند و در همین فرآیند الکترون‌ها آزاد می‌شوند. سپس این الکترون‌ها توسط مدار الکتریکی به سمت الکترودهای مثبت می‌روند و در واقع همین فرآیند باعث کار کردن دستگاه‌های برقی می‌شود. در الکترودهای مثبت، الکترون‌ها توسط یون‌های فلزی انتقالی جذب می‌شوند که بر خلاف لیتیوم یون‌ها متحرک نیستند.
در زمان شارژ شدن باتری چه اتفاقی می‌افتد؟
در حین فرآیند شارژ شدن باتری، دوباره اتم‌های لیتیومی جای الکترون‌ها را می‌گیرند. برای اینکه این اتفاق رخ دهد، اتم‌های لیتیومی از الکترودهای مثبت به سمت الکترودهای منفی حرکت می‌کنند و بار دیگر توسط یک مدار الکتریکی با بار منفی شارژ می‌شوند. به همین منظور، اتم‌ها در فرآیندی به نام جاسازی یا درج، میان مولکول‌های گرافیت جای‌گیری می‌کنند تا در مواقع لازم، حداکثر ولتاژ مورد نیاز دریافت گردد. وقتی هم که باتری کامل پر شد، این فرآیند متوقف خواهد گردید.
برای اینکه مطمئن شوید فرآیند شارژ شدن به خوبی در حال انجام است، باتری‌های لیتیوم یونی به کار رفته در همه گوشی‌های هوشمند دارای قطعات الکترونیکی مربوط به شارژ هستند که نوعی مکانیسم‌های محافظتی دارند. اگرچه باتری‌های لیتیوم یونی در مقایسه با باتری‌های قدیمی‌تر نیکل – کادیومی حساس‌ترند اما انرژی بیشتری دارند و کاربران نیز دیگر نگران تأثیر منفی که باتری‌های قدیمی بر مموری دستگاه‌ها می‌گذاشتند، نخواهند بود. احتمالاً مهمترین ضرر باتری‌های لیتیوم یونی امروزی، مواد سازنده آن‌هاست که به مرور زمان اکسیده و فرسوده می‌شود و در نتیجه از عمر باتری می‌کاهد.
چرا ظرفیت باتری گوشی کاهش می‌یابد؟
اگر حالا هزینه خرید آیفون ۱۲ پرو مکس را دارید و می‌خواهید گوشی ساخت اپل را بخرید و کنار بگذارید تا به عنوان موبایل جایگزین با آن کار کنید، باید توجه داشته باشید که حتی اگر از باتری‌های لیتیوم یونی نیز استفاده نکنید، پس از اولین شارژ، به مرور زمان و با شیب ملایمی ظرفیت آنها کاهش می‌یابد.
دلیل این کاهش ظرفیت، فرسوده شدن مواد شیمیایی و آسیب رساندن آنها به مواد الکترولیتی، قطب مثبت و قطب منفی می‌باشد. در حالی که نمی‌توانید جلوی کاهش ظرفیت باتری را بگیرید ولی بد نیست چک کنید که گوشی‌تان دقیقاً در چه دمایی کار می‌کند.
دیگر مشکلی که باید با آن کنار بیایید، چیزی است به نام چرخه عمر. در واقع از این عبارت زمانی استفاده خواهد شد تا درباره کاهش ظرفیت باتری پس از هر بار شارژ شدن و خالی شدن شارژ صحبت شود. این فرآیندها نه تنها تأثیرات منفی بر فرآیندهای شیمیایی می‌گذارند بلکه به سمت مواد شیمیایی استفاده شده در اطراف باتری نیز هجوم می‌برند. در همین‌جاست که می‌توانیم وارد عمل شویم و ببینیم چگونه امکان سالم نگه داشتن باتری گوشی‌مان وجود دارد.
عمق تخلیه عبارتست از فشار شیمیایی و مکانیکی بر روی مواد موجود در باتری. شارژ کردن باتری به میزان کمتر از ۱۰ درصد و بین ۹۰ تا ۱۰۰ درصد از اهمیت ویژه‌ای برخوردارست بنابراین اولین نکته راهنمایی که می‌توانید به آن توجه کنید این است که تنها گوشی‌تان را در همین رنج‌‌هایی که گفتیم، شارژ نمایید (مثلاً وقتی انرژی آن کمتر از ۱۰ درصد شد آن را به شارژ بزنید و وقتی انرژی آن بین ۹۰ تا ۱۰۰ درصد رسید، آن را جدا کنید). به علاوه، سطح جریان شارژ نیز اهمیت زیادی دارد. در واقع همین مورد است که ما را به تکنولوژی فست شارژ یا شارژ سریع می‌رساند.
شارژ سریع؛ مزایا و معایب
در حالی که در سالیان اخیر تکنولوژی‌های شارژ سریع مختلفی ابداع شده‌اند ولی همه آنها از یک اصل پیروی می‌کنند و آن این است به جای اینکه انرژی برق به طور مداوم و طی مدت مثلاً سه ساعت به باتری برسد، فرآیند شارژ شدن در چندین مرحله انجام می‌شود. وقتی باتری خالی است، در مدت زمان بسیار کوتاهی انرژی در آن تزریق خواهد شد. بقیه فرآیند شارژ شدن کمی متعادل‌تر است تا هم دمای باتری زیاد نشود و هم فشار وارد آمده به مواد سازنده تا حد امکان، کم باشد. با این اوصاف، باید توجه کنید که چه‌قدر فشار به اجزای شیمیایی و مکانیکی باتری وارد آمده است.
دمای مناسب برای باتری‌های لیتیوم یونی
تمامی باتری‌های لیتیوم یونی به فاکتور مشترکی به نام گرما حساس هستند. طبق مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۸ انجام شد، محققان به این نتیجه رسیدند که رنج دمای استاندارد برای یک باتری لیتیوم یونی باظرفیت، بین ۱۵ تا ۳۵ درجه است. برای اینکه دمای باتری اندازه‌گیری شود، اکثر گوشی‌های هوشمند مدرن سنسور دماسنج دارند تا اگر تشخیص داد دمای دستگاه بیش از حد و به طور نامعقولی افزایش پیدا کرده، تکنولوژی فست شارژ یا شارژ سریع را متوقف کند.
اوپو که یکی از بزرگترین شرکت‌های سردمدار تکنولوژی شارژ سریع است به تازگی به مطالعه‌ای اشاره کرده و گفته که فناوری ۱۲۵ واتی و SuperVOOC او تنها در شرایطی کار خواهد کرد که دمای باتری زیر ۴۰ درجه سانتی‌گراد است. این شرکت اطمینان خاطر داده که باتری‌های این‌چنینی پس از اینکه ۸۰۰ بار شارژ شدند، تنها ۲۰ درصد از انرژی خود را از دست می‌دهند. بر این اساس، یک باتری ۵۰۰۰ میلی‌آمپری پس از دو سال و نیم استفاده ۴۰۰۰ میلی‌آمپر ظرفیت خواهد داشت.
دیگر مشکلی که با توجه به ظرفیت چرخه‌ای باتری‌ها به آن پی می‌بریم این است که باتری برای مدت کوتاهی با ولتاژ نسبتاً زیادی روبه‌رو می‌شود. با این وجود، یکی از مهندسان iFixit گفته که این اتفاق فشار زیادی به باتری لیتیوم یونی نمی‌آورد چرا که وقتی یک باتری این‌چنینی خالی است، انرژی زیادی دریافت می‌کند. او مقایسه‌ای بین باتری‌ها و اسفنج‌ها انجام می‌دهد که وقتی خشک هستند، آب زیادی دریافت خواهند کرد ولی وقتی خیس شده‌اند، آب دریافت نمی‌کنند. به این ترتیب، برای اینکه آسیب زیادی به باتری گوشی خود وارد نکنید، باید پس از اولین شارژ کامل، انرژی آن را کم‌کم خالی کنید. در این صورت، تکنولوژی شارژ سریع به صورت مداوم انجام خواهد شد و تنها در زمانی این اتفاق رخ خواهد داد که مقدار زیادی از انرژی باتری خارج شده است.
جمع‌بندی؛ نگران نباشید؛ شارژ سریع مشکلی ایجاد نمی‌کند!!!
استفاده از تکنولوژی شارژ سریع در گوشی‌های هوشمند یک نوع فناوری متعادل‌کننده است. از یک سو باید مطمئن شوید که مدت زمان شارژ شدن باتری کم شده و از سویی دیگر باید مراقب باشید که در دراز مدت و استفاده مداوم از فست شارژ، گوشی آسیبی ندیده است. اگرچه بسیاری از گوشی‌سازان با استفاده از تکنولوژی‌های هوشمندانه شارژ شدن یا ترفندهایی مانند به کارگیری باتری‌های دو قسمتی از رخ دادن این صدمات جلوگیری می‌کنند ولی همچنان عامدانه نکاتی که به افزایش عمر باتری کمک خواهند کرد را نادیده می‌گیرند.
بر خلاف تمامی ترفندهای به کار گرفته شده، فشار وارد آمده به مواد سازنده باتری زمانی بیشتر می‌شود که جریان برق شدت بیشتری دارد. دلیلش آن است که اگرچه وقتی دما زیاد شده شدت ولتاژ کم می‌شود ولی مدار و سایر اجزای سازنده باتری هم عمر مفیدی دارند که روزی به پایان خواهد رسید. با این حال، دو نفر از متخصصان iFixit و یکی از متخصصان مؤسسه Kaputt.de در آلمان، این عیوب را دلیل قانع‌کننده‌ای برای کنار گذاشتن تکنولوژی شارژ سریع نمی‌دانند. آنها در این‌باره می‌گویند:«« به طور کلی، فست شارژ تأثیر منفی زیادی بر عمر دو ساله و معمول باتری‌های لیتیوم یونی نمی‌گذارد. پس از دو سال، احتمالاً شاهد کاهش بیشتر انرژی باتری خواهید بود»».
تحمیل فشار بیشتر به باتری توسط تکنولوژی شارژ سریع
بر این اساس، باید به سؤال مطرح شده در اول مقاله که می‌گفت آیا استفاده دائمی از فست شارژ، فشار زیادی به باتری و اجزای سازنده آن می‌آورد، پاسخ مثبت بدهیم ولی جای سؤال دارد که آیا تأثیر منفی این تکنولوژی آن‌قدر زیاد است که می‌تواند نگرانی‌هایی در مورد فرسودگی باتری (حتی در مواقعی که استفاده نمی‌شود) به وجود بیاورد؟. به طور کلی هدف از خرید گوشی استفاده حداکثری از پولی است که بابت آن پرداخته‌اید.
اگر از تکنولوژی شارژ سریع استفاده کنید، در واقع از توانایی‌های موبایل به نحو احسن استفاده کرده‌اید و روی کاغذ در سال‌های اول بیشتر از مزایای آن بهره خواهید برد زیرا گوشی را کمتر به شارژ خواهید زد. اگر هم گزینه مربوط به فست شارژ را از تنظیمات خاموش کنید، احتمالاً دو یا سه سال بیشتر، از شارژر بی‌نیاز خواهید بود. تصمیم با خودِ شماست.
شما چه فکر می‌کنید؟ آیا از تکنولوژی فست شارژ گوشی خود بهره می‌برد؟ آیا این فناوری تأثیر منفی بر عمر باتری می‌گذارد؟ نظر خود را با ما و دیگران به اشتراک بگذارید.
منبع: nextpit.com