آموزش رفع هک گوشی؛ کارهایی که باید انجام دهید
(نویسنده)
آیا هنگام کار با گوشی آیفون یا اندرویدی خود با مشکلات عجیب و غریبی روبرو شده‌اید؟ شاید فکر کنید که گوشی شما هک شده است. در این صورت تا انتها با برتر دیجیتال همراه باشید تا کارهایی که باید برای رفع هک گوشی انجام دهید را مرور کنیم.
بی‌راه نیست که دیگر باید گوشی هوشمند را یک نیاز اولیه در نظر گرفت. کارهایی نظیر برقراری تماس تلفنی، ارسال و دریافت ایمیل، خرید بلیط، عکس گرفتن، ایجاد یادآوری‌ها، پرداخت قبوض و صورت حساب‌ها و بررسی موجودی حساب بانکی. همه این کارها با گوشی هوشمند انجام می‌شود بنابراین با دستگاهی ضروری روبرو هستیم که سالم بودن آن اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل است که همواره ایمن نگه داشتن گوشی باید در نظر گرفته شود.
احتمال دسترسی هکرها یا مجرم‌های سایبری به گوشی شما و اطلاعات آن چقدر است؟ چگونه می‌توان متوجه شد که آیا گوشی ما هک شده است یا خیر؟ اگر فکر می‌کنید آیفون یا گوشی اندرویدی شما هک شده و به دنبال اقداماتی هستید که باید انجام دهید، آموزش رفع هک گوشی ما را تا انتها مطالعه کنید.
رفع هک گوشی؛ آیا گوشی آیفون یا اندرویدی شما هک شده است؟
متاسفانه همه کاربران در معرض خطر هک گوشی هوشمند خود قرار دارند. فرقی نمی‌کند از اندروید استفاده می‌کنید یا آیفون. اگرچه احتمال هک اولی بیشتر است چراکه ویژگی‌های امنیتی دستگاه‌های اپل آن را به هدف سخت‌تری برای هکرها تبدیل می‌کند. با این حال، این اتفاق ممکن است برای هر کسی رخ دهد و هیچ‌کسی کاملاً مصون نیست.
اطلاعات موجود در گوشی هوشمند شما می‌تواند برای مجرمان سایبری و حتی آشنایان شما جذاب باشد. فهرست دلایلی که سبب می‌شود کسی گوشی شما را هک کند بی‌پایان است. این دلایل شامل دسترسی به تصاویر و اطلاعات خصوصی شما، خواندن پیام‌های متنی، سرقت پول از حساب بانکی از طریق رمز یکبار مصرف حساب‌های بانکی و غیره می‌شود.
اگر برای شما سوال شده که «گوشی من هک شده است: چه کاری باید انجام دهم و چه کسی می‌تواند این کار را کرده باشد؟». بهتر است ابتدا متوجه شوید که چه کسی به اطلاعات شما اهمیت می‌دهد و به آن‌ها علاقه‌مند است.
چگونه بفهمیم گوشی ما هک شده است؟
آیا فکر می‌کنید گوشی هوشمند شما هک شده است؟ و به دنبال رفع هک گوشی خود هستید؟ هک شدن گوشی ممکن است تنها طی چند لحظه صورت گرفته باشد. شما شاید برنامه‌ای را روی دستگاه خود نصب کرده‌اید که حاوی بدافزار است. شاید روی لینکی مخربی کلیک کرده‌اید یا از یک شبکه Wi-Fi ناامن استفاده کرده باشید.
پنج موردی که پیش از رفع هک گوشی خود باید بررسی کنید:
۱- افزایش مصرف داده‌های همراه
افزایش مصرف داده‌های تلفن همراه یا همان اینترنت موبایل دلایل زیادی دارد. همچون تماشای ویدیوهای باکیفیت بالا روی یوتیوب یا اینستاگرام، آپلود تصاویر/فایل‌های حجیم و باکیفیت بالا، بروزرسانی خودکار برنامه‌ها یا سرعت بیشتر شبکه‌های مخابراتی.
اگر متوجه افزایش مصرف داده‌های همراه خود شده‌اید آن هم در صورتی که تغییری در روند معمول شما رخ نداده است؛ پس این احتمال وجود دارد که گوشی شما هک شده باشد.
برای بررسی میزان مصرف داده روی گوشی آیفون خود به قسمت Setting > Mobile Data دستگاه خود بروید.
اگر از اندروید استفاده می‌کنید، بخش Setting را باز کرده و به قسمت Connections > Data usage > Mobile data usage بروید.
سپس بررسی کنید که آیا افزایش بی‌رویه مصرف داده‌ای به شکل غیرعادی وجود دارد یا خیر. اگر متوجه شدید که برخی از اپلیکیشن‌های ناشناخته مصرف زیادی دارند؛ احتمالاً مشکل اصلی را شناسایی کرده‌اید.
در این صورت باید برنامه موردنظر را از روی گوشی خود حذف کنید. (در صورتی که آسیب از قبل به گوشی شما وارد شده باشد، باید اقدامات بیشتری انجام دهید که بعداً به آن خواهیم پرداخت).
۲- رفتارهای عجیب و غریب دستگاه
گوشی‌های هوشمند معمولاً هنگامی که به ویروس آلوده می‌شوند شروع به بروز رفتارهای غیرعادی می‌کنند. اگر مدت‌هاست از گوشی خود استفاده می‌کنید بنابراین تشخیص کارهای غیرعادی دستگاه آسان خواهد بود. خیلی از کاربران این موارد را نادیده می‌گیرند.
به عنوان نمونه، شاید گوشی شما خصوصاً زمانی که کار خاصی انجام نمی‌دهید، به صورت خودکار برنامه‌ای را اجرا کند. سرعت آن کُند شود (افزایش سرعت گوشی اندروید) و بدون هیچ دلیلی خاموش روشن (رفع مشکل روشن نشدن گوشی) شود. اگر متوجه چنین موردی شدید، این احتمال وجود دارد که بدافزاری در پس‌زمینه اجرا می‌شود و از اطلاعات شما سوء استفاده می‌کند.
۳- عملکرد ضعیف دستگاه
عملکرد ضعیف گوشی احتمالاً به دلیل استفاده از سیستم عامل قدیمی و مدل‌های قدیمی‌تر است. البته شاید به اجرای برنامه‌های سنگین و فایل‌های غیرضروری متعدد نیز ربط داشته باشد.
با این حال اگر این موارد شامل حال شما نمی‌شود و بارگذاری نرم افزارها خیلی زمان می‌برد، گوشی بیش از حد داغ می‌شود یا شارژ باتری به سرعت کم می‌شود؛ احتمالاً گوشی شما میزبان حملات مجرم‌های سایبری و بدافزارها قرار گرفته است.
ابتدا منوی میزان مصرف باتری گوشی خود را باز کرده و بررسی کنید آیا برنامه‌ای با نامی عجیب و ناشناس وجود دارد که مصرف باتری زیادی داشته باشد؟ برای این منظور، در اندروید به قسمت Setting > Battery and device care > Battery > View Details بروید.
اگر از آیفون استفاده می‌کنید به این اطلاعات از قسمت Setting > Battery دسترسی خواهید داشت.
۴- خریدهای غیرمجاز از کارت‌های بانکی
نگاهی تیزبین به کارت‌های بانکی و حساب‌های اینترنتی خود داشته باشید. اگر با خریدهای عجیب و غریبی روبرو بودید که توسط شما انجام نشده، مطمئناً مورد مشکوکی وجود دارد. البته این احتمال وجود دارد که گوشی هوشمند شما مقصر نیست و با شکل دیگری از کلاهبرداری‌های سایبری از کارت‌های بانکی طرف هستید.
ابتدا مطمئن شوید که آیا کسی از اعضای خانواده شما که به اطلاعات کارتتان دسترسی دارد خریدی انجام نداده باشد. شاید کسر هزینه خودکار بابت اشتراک از سرویس‌های آنلاین و چیزهای مشابهی وجود داشته باشد در غیر این صورت حتماً مورد کلاهبرداری قرار گرفته‌اید.
برای جلوگیری از این اتفاق، همیشه پیش از خرید از سایت‌های اینترنتی حتماً آن‌ها را به دقت بررسی کنید. از جمله بررسی گواهی‌نامه SSL و انتقال به آدرس یا URL ای که با «HTTPS» شروع می‌شود.
اگر در حال بررسی سایتی هستید که صفحات پاپ-آپ متعددی باز می‌کند و تبلیغات عجیب و غریب و مشکوکی به چشم می‌خورد؛ از افشای اطلاعات شخصی و استفاده از اطلاعات کارت‌های بانکی خود برای خرید خودداری کنید.
۵- پیام‌های متنی مشکوک
آیا گوشی هوشمند شما پیامک‌های عجیب و غریبی را به شماره‌های ناشناس یا برخی از مخاطبین شما ارسال می‌کند؟ هر شکلی از چنین رفتارهای عجیب و غریب و غیرمجاز یک آژیر خطر محسوب می‌شود.
ابتدا برنامه‌های مشکوکی را بررسی کنید که به پیام‌های متنی شما دسترسی دارند. اگر متوجه چنین عملی شدید باید خیلی سریع این دسترسی را لغو کرده و آن اپلیکیشن را از روی گوشی خود حذف کنید. برای اینکه متوجه شوید کدام برنامه مسبب این مشکل است به بخش Setting > Privacy آیفون خود بروید.
در گوشی‌های اندرویدی نیز برنامه Setting را اجرا کرده و به قسمت Privacy > Permission manager بروید.
رفع هک گوشی؛ در صورت هک دستگاه چه باید کرد؟
در این مرحله تشخیص داده‌اید که گوشی شما به یک یا چند بدافزار آلوده شده است. اکنون باید بدانید که چگونه دسترسی یک هکر به گوشی آیفون یا اندرویدی خود را قطع کنید. اگر فکر می‌کنید گوشی شما هک شده است در ادامه به شما خواهیم گفت که در این حالت چه کارهایی را باید انجام دهید.
به دنبال اپلیکیشن‌های عجیب و غریب باشید
نخستین کاری که باید انجام دهید این است که برنامه‌هایی را پیدا کنید که خودتان آن‌ها را نصب نکرده‌اید. اگر از آیفون استفاده می‌کنید، تنظیمات گوشی خود را باز کرده و صفحه را به پایین بکشید تا همه برنامه‌های نصب‌شده روی دستگاه خود را مشاهده کنید. این کار را تا زمانی انجام دهید که به انتهای آن برسید تا برنامه‌ای در پوشه دیگری پنهان نشده باشد.
اگر گوشی اندرویدی دارید، به قسمت Setting > Apps > App Manager بروید. فهرست برنامه‌های نصب‌شده روی گوشی خود را با دقت بررسی کنید. چنانچه برنامه مشکوکی به چشم شما خورد، آن را لمس کرده و حذف (Uninstall) کنید.
اسکن دستگاه با برنامه‌های امنیتی یا ضد ویروس
شما همچنین می‌توانید یک نرم افزار ضد ویروس یا آنتی ویروس روی دستگاه نصب کنید. برای کاربران اندروید در فروشگاه گوگل پلی، گزینه‌های بسیار خوبی نظیر برنامه Sophos Intercept X وجود دارد. این برنامه کاملاً رایگان است و ویژگی‌های مفید و کاربردی بسیاری ارائه می‌دهد. از جمله این موارد می‌توان به اسکن برنامه‌ها برای جستجوی بدافزار، فیلترینگ وب، بررسی لینک‌ها، امنیت شبکه Wi-Fi و امکانات متعدد دیگر اشاره کرد.
اپل ویژگی‌های امنیتی قدرتمندی دارد و محافظتی قوی از گوشی‌های آیفون خود ارائه می‌دهد. با این حال اگر دستگاه شما جیلبریک شده باشد، در معرض خطرهای امنیتی و هک شدن قرار خواهید داشت. از این رو، اگر جزو این دسته هستید باید بیشتر حواس خود را جمع کنید.
پس از حذف اپلیکیشن‌های مشکوک، از برنامه امنیتی دستگاه خود برای اسکن کل دستگاه استفاده کنید. با این کار هرگونه نرم افزار مخرب احتمالی و باقی‌مانده در دستگاه شما شناسایی می‌شود.
گوشی خود را ریست کنید
روش دیگری وجود دارد که می‌توانید آن را امتحان کنید: فکتوری ریست یا بازنشانی به تنظیمات کارخانه (Factory Reset).
با پشتیبان‌گیری مناسب از اطلاعات خود می‌توانید برخی از داده‌های دستگاه خود را بازیابی کنید. اما از آنجایی که امنیت دستگاه شما به خطر افتاده، بهترین کار این است که بیخیال این موضوع شوید. شما مطمئناً نمی‌خواهید که به طور ناخواسته از بدافزارهای موجود در فایل‌ها و داده‌های خود نسخه پشتیبان تهیه کنید.
اگر همچنان به دنبال بازیابی دستگاه خود هستید، مطمئن شوید که به اطلاعات قبل از نصب‌شدن برنامه مخرب دسترسی خواهید یافت. در غیر این صورت و هنگام بازنشانی اطلاعات خود پس از ریست کردن دستگاه، با خطر دانلود مجدد همان بدافزار مواجه خواهید بود. به هر صورت، با فکتوری ریست – بسته به آخرین نسخه پشتیبان‌گیری شده – همچنان احتمال از دست رفتن اطلاعاتتان وجود دارد.
به خاطر همین دلیل پیشنهاد میکنیم هر چند وقت یک بار و در فرصت مناسب از گوشی خود پشتیبان‌گیری کرده و نسخه Backup تهیه کنید.
برای بازنشانی به تنظیمات کارخانه یا فکتوری ریست گوشی اندرویدی خود باید این کارها را انجام دهید:
- دستگاه خود را به شارژ بزنید.
- منوی Setting را اجرا کرده و به قسمت General management بروید.
- گزینه Factory data reset را انتخاب کنید و سپس دوباره Reset را لمس کنید.
اگر از آیفون استفاده می‌کنید نیز این مراحل را دنبال کنید:
- دستگاه خود را به شارژر وصل کنید.
- برنامه Setting را باز کنید و روی گزینه General ضربه بزنید.
- منو را به پایین بکشید و روی Transfer or Reset iPhone کلیک کنید.
- گزینه Erase All Content and Settings را انتخاب کنید.
- اگر از iCloud برای پشتیبان‌گیری استفاده کرده و نسخه پشتیبان دارید؛ دستگاه از شما می‌پرسد که آیا می‌خواهید به آن نسخه پشتیبان بروز شوید یا مستقیماً آن را پاک کنید. در این حالت باید تصمیم بگیرید که آیا این کار ارزش حذف تصاویر باارزش و پیام‌های مهم شما را دارد یا خیر.
رفع هک گوشی؛ وقتی گوشی هک می‌شود چه کاری باید انجام داد
مهم نیست که از آیفون استفاده می‌کنید یا اندروید. همیشه باید پیش از نصب برنامه‌ها از طریق فروشگاه‌های اپلیکیشن غیرمجاز احتیاط کنید و منبع آن را به دقت بررسی کنید. چراکه شاید این اپلیکیشن‌ها حاوی بدافزار بوده و خطرناک باشند. برای همین پیشنهاد میکنیم برای نصب برنامه‌های مدنظر خود حتماً از فروشگاه‌های رسمی Google Play و App Store استفاده کنید. در صورتی که گوکل پلی استور برای شما اجرا نمی‌شود پیشنهاد میکنیم آموزش اجرا نشدن گوگل پلی استور را مطالعه کنید.
البته این موضوع تنها راه هک شدن گوشی شما نیست. حتی می‌توان هنگام استفاده از شبکه‌های عمومی Wi-Fi (مشکل تایید اعتبار وایفای) نیز به طور ناخواسته و خودکار، برنامه‌های مخرب را دانلود کرد. همواره فعالیت‌های گوشی خود را زیر نظر داشته باشید. در این صورت می‌دانید که وقتی گوشی شما هک شود دقیقاً چه کاری باید انجام داد.
اکنون که با نحوه رفع هک گوشی خود آشنا شدید، بهتر است تجربه هک گوشی خود را با دیگر کاربران برتر دیجیتال به اشتراک بگذارید. پس از برخورد با چه چیزهایی متوجه شدید که گوشی شما هک شده است؟ برای رهایی از هک دستگاه خود و قطع دسترسی‌های غیرمجاز به اطلاعات خود چه کارهایی کرده‌اید؟ لطفاً این موارد را از بخش نظرات به ما نیز بگویید.
منبع : MakeUseOf